Lê Vi Thủy, giọng thơ lạ ở cao nguyên | Văn Học | DanQuyen.com - Cơ Quan Ngôn Luận Người Việt Hải Ngoại

  Trang nhất

  Xã Luận

  Đọc Báo Trong Nước

  Truyện Ngắn

  Kinh Tế

  Âm vang sử Việt

  Tin Thể Thao

  Y Học

  Tâm lý - Xã hội

  Công Nghệ

  Ẩm Thực

    Diễn Đàn Biển Đông

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ lên tiếng vụ tàu Philippines bị tàu Trung Quốc phun vòi rồng

    Hình Ảnh Quê Nhà - Video Clip

Nồng ấm Tết cổ truyền dân tộc Khmer Chôl Chnăm Thmây

    Tin Thế Giới

Giải mã các điểm đến trong chuyến công du châu Âu của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình

    Tin Việt Nam

EU đồng hành với sự phát triển bền vững của Việt Nam

    Tin Cộng Đồng

Nắng nóng kỷ lục tại nhiều bang của Ấn Độ

    Tin Hoa Kỳ

Mật vụ Mỹ lên kế hoạch bảo vệ trong trường hợp ông Trump bị giam giữ

    Văn Nghệ

Huế

    Điện Ảnh

Tổng thống Joe Biden trao huân chương cho Dương Tử Quỳnh tại Nhà Trắng

    Âm Nhạc

Danh tính nữ ca sĩ Việt may mắn gặp Rosé (Blackpink), lại còn chiêu đãi fan ảnh cam thường

    Văn Học

Bắt học sinh đi học ngày nghỉ lễ Giỗ tổ Hùng Vương, hiệu trưởng bị xem xét kỷ luật

Thông Tin Tòa Soạn

Tổng biên tập:
Tiến Sĩ
Nguyễn Hữu Hoạt
Phụ Tá Tổng Biên Tập
Tiến Sĩ
Nhật Khánh Thy Nguyễn
Tổng Thư ký:
Quách Y Lành

Văn Học

Lê Vi Thủy, giọng thơ lạ ở cao nguyên

Trong vỏ bọc mềm mại của cỏ, người ngoài cứ ngỡ thơ Lê Vi Thủy cũng hiền lành, nhu mì như thế. Nhưng đọc trang viết của cô mới thấy ẩn chứa một tâm hồn luôn nổi loạn. Một tâm hồn nghệ sĩ đến từ xứ núi: 'Một nét cọ màu / em pha cho em hay Pleiku'.

Bản chất của chữ nghĩa cũng chỉ "pha màu" cho thơ, cho đời sống. Nhưng điều đáng kể của một người nghệ sĩ phải biết và thấu thị được mức độ màu mình đang pha. Vấn đề này không đơn giản. Đôi khi thiếu tiết chế hay mất kiểm soát có thể phá bản chất màu hoặc "chết" trong màu. Màu nhiều quá thì sa đà vào chủ nghĩa phồn thực của minh họa. Màu ít quá thì cuộc sống thô thiển, không giống như vẻ nó có.

Tập thơ "Mắt vỡ không còn bóng" của Lê Vi Thủy, NXB Hội nhà văn tháng 8/2012.

Nên pha thế nào cho đúng màu? Và dám sử dụng đúng gam màu, tông màu chính là đẳng cấp thực thụ và điều tiên quyết làm nên cá tính của người sáng tác.

Tôi thích gam màu buồn, đôi khi hơi tối như bài thơ này của Lê Vi Thủy:

"Thành phố nặng trĩu những níu kéo lo toan đè lên đôi gánh vai mẹ/ Nắng gắt mồ hôi tiếng rao mẹ khàn đặc cuối con đường/ Mẹ quê mùa trong khúc nhạc teen/ Những tấn bi hài kịch trong vở opera thượng lưu nhà hát kịch/ Trong tiếng gầm rú thác loạn của Suzuki phân khối lớn cũng lạ lẫm với cám dỗ cuộc đời/ Vai mẹ oằn thêm khi tuổi con dần lớn/ Cái váy con mang, đôi giày con đi, cái trâm con cài, mỗi mỗi đều phảng phất hương thơm mồ hôi mẹ/ Mẹ tĩnh tại trong câu hát ru đầu hè, chõng tre ọp ẹp và mơ về cánh đồng xanh thẳm, cánh cò trắng chao lượn thơm mùi lúa chín/ Mẹ muôn đời lặng im, nuôi con trong thành phố ngày vẫn ồn ào" (Mẹ, thành phố và con)

Đọc những dòng này, tôi muốn dùng chữ Nghệ sĩ như cách nói về một người làm thơ hay cao hơn, một nhà thơ. Khi chúng ta ca ngợi cuộc đời bằng ngôn từ đó là cách chúng ta đang cố gắng tập sống lại lần thứ hai. Giữa thời gian chết những câu thơ sống. Nó đang bơi ngược lại. Và cái hay của Thủy là ở bên trong, khi xé bỏ cái vỏ bọc của cỏ. Từ đó chữ nghĩa thoát xác.

Nhà thơ Lê Vi Thủy.

"Gõ phách nhịp lạc/ Khủng hoảng đọng mái tóc mờ sương/ Mất em giữa inh oang phố thị / Đi hết kiếm tìm là tuyệt vọng...Trò chơi con chữ / Treo ngược cô đơn vũ trụ quay (Cam Ranh trắng).

Thơ Lê Vi Thủy đã tạo cho tôi cảm giác ngạc nhiên ngoài văn bản. Cô luôn chông chênh giữa hai thái cực ý thức và buông trôi. Đó là thái độ mà Claudio Magris viết Không tưởng và thức tỉnh.

"Khát / Ngày tự do không văn tự định kiến / Bổng lộc nhom nhem / Không mang vết thương nhăn nhúm những giấc mơ / Thèm nụ hôn đỏ chân mây / Mặt trời và con sông trắng phau / Thùy ba ngầm dụn dịn (Khát).

Ngay khi thức tỉnh vẫn cất tiếng ú ớ "Thùy ba ngầm dụn dịn" tôi thích câu thơ này bởi hình ảnh và âm điệu phức cảm của nó. Cảm giác thân quen và xa lạ. Một nhịp sóng tiềm tàng vỗ sáng tiềm thức. Đôi khi một câu thơ hay không có nghĩa mà đơn thuần là một tiếng kêu. Cảm giác bao giờ cũng tinh tế mà cái nhìn thì mòn cũ. Những câu thơ không hợp thức hóa với một hằng số bởi đâu cần phương trình giải…

Thủy có những bài thơ hiền lành ngu ngơ. Cô viết nó như đang chơi một ván cờ. Đủ để qua mặt, dụ khị người đọc dễ dãi chấp nhận “cô ấy đẹp và hiền!...”. Những bài như Tự khúc tôi, Vàng sắc dã quỳ, Thanh xuân chợt thấy bên đời, Ngủ muộn, Về lại cao nguyên gió, Những cây cọ tuổi thơ... là những bài hay với chuẩn mực cũ. Cái đèm đẹp của những con manơcanh bày sau tủ kính. Vẻ đợi chờ hoang trống của những nàng Cachiusa trong nách của tổ kén dân ca.

"Mỏng tang / vàng lay sắc dã quỳ / sơn nữ ngực đồi hoa / chân dậm bóng chiều đông khói / hơi lạnh / đất bazan đỏ mạch ngầm / môi đỏ má em nồng (Sắc em).

Bảng màu pha đúng độ nhưng xem ra quá nhợt nhạt bởi những gì mòn cũ. Sự thật không phải bao giờ cũng thành văn chương thi ca. Sự ngoan là lành đôi khi chỉ là chuẩn của hợp thế, nhừa nhựa thiếu vắng cá tính. Lê Vi Thủy có nhiều những bài thơ như thế. Bày biện một tâm hồn mỏng mảnh dễ vỡ "đường chiều lá rụng" của thơ Việt.

Ít ai đủ sức đương đầu hay chấp nhận một cái đẹp tàn ác. Tại sao? Có ai lại mong muốn một sự phức tạp bao giờ. Nhưng tại sao không trả cho thơ gương mặt của đời sống? Khi hôm nay, cái đẹp long lanh cái ác. Cái đẹp của một tổ hợp đa phức. Và thơ cần hơn bao giờ hết những thẩm mỹ mới. Hay chính xác những bài thơ làm chấn động thẩm mỹ.

Mắt vỡ không còn bóng là một sự đập vỡ tình hình ảnh. Trong sự phức hợp ngùn ngụt cháy của tầm hồn và tâm cảnh hiện đại của con người bị phản bội. Khi cái giá của sự trinh nữ không bằng giá của một phôi giống chó Đức thơ đã có vẻ đẹp của sự man rợ và tàn bạo.

"Đức hạnh cười méo xệch. Giá

Không bằng một chút berger Đức lai giống"

(Mua và bán)

Là những men trầm khó thấy ẩn trong thơ Lê Vi Thủy. Thật khó hình dung có nhà thơ ở cao nguyên lại có thể viết một câu thơ về cuộc sống hiện đại hay như thế!

Thời đại này có cảm giác mọi cái mang chứa, đều quá tải, nghẽn mạch, là không còn có thể mang theo nổi. Ngay cả cái nhìn ngờ ngợ dán sau gáy, như một thói quen phỉnh dụ không còn hình bóng nữa. Mỗi ngày bao nhiêu hình ảnh bức xạ qua. Những dải, dẹt, nâu, xám, đen, tối... Những cái bóng của ngày qua hay bóng ký ức quá nặng nề không còn đủ sức mang vác hay sự mang vác nó đã trở nên quá tải chập mạch, điên loạn.

Cái nhìn ám thị vào Lê Vi Thủy đã từng làm tôi ngạc nhiên khi cô cũng là người đầu tiên viết những câu thơ nói về sự trinh tiết rẻ rúng ngày hôm nay không bằng mua một cái phôi cho giống chó đực thuần chủng. Lạ! Thơ như một dải băng tần bị đứt, một tiếng nói rè cất lên từ sâu thẳm. Bạo liệt quá chăng? Tôi không thể hình dung thơ nữ hôm nay lại đi xa như thế? Mất hút lộ trình ngỡ chỉ trải ra dưới chân mình để cất cánh bay về xa thẳm...

DanQuyen.com

Phản Hồi Của Độc Giả Về Bài Viết